به گزارش «نماینده»- سحر سموات:  تنها راه برون‌رفت از شرایط اقتصادی کنونی، کاهش وابستگی بودجۀ کشور به نفت و توجه بیشتر به صنعت پتروشیمی است. نقش صنعت پتروشیمی در رونق دادن به تولید، به‌ویژه تولیدات صنایع مرتبط با پتروشیمی حائز اهمیت است. این صنعت طی چهل سال اخیر که از پیروزی انقلاب اسلامی می‌گذرد موفقیت‌های بزرگی کسب کرده است و بسیاری از تجهیزات آن در داخل تهیه می‌شود که شرکت‌های پتروشیمی نیز باید از تولیدکنندگان آن حمایت کند. وضعیت صنعت پتروشیمی کشورمان در سال‌های اخیر در زمینۀ تولید محصولات مختلف و پایۀ پتروشیمی بسیار مثبت بوده و تا حدودی توانسته به رفع نیازهای داخلی در بسیاری از بخش‌ها کمک کند. این صنعت جایگاه ویژه‌ای در ظرفیت‌های توسعه‌ای کشور و همچنین جلوگیری از خام‌فروشی دارد. رشد صنعت پتروشیمی تحقق رونق تولید را در پی دارد. توجه به صنعت پتروشیمی و صنایع پایین‌دست آن به رفع بسیاری از نیازهای داخلی کشور و همچنین کاهش مشکلات مردم کمک شایانی خواهد کرد. در این خصوص با «سلام امینی» عضو کمیسیون انرژی و نمایندۀ مردم ایلام، ایوان و چرداول به گفت‌وگو پرداخته‌ایم.

*به نظر شما نقش صنعت پتروشیمی در رونق تولید به‌ویژه صنایع مرتبط با پتروشیمی چیست؟

صنعت پتروشیمی یکی از صنایع پایین‌دستی صنعت گاز است و برای رونق‌بخشی به تولید لازم است این صنعت توسعۀ بیشتری پیدا کند؛ چون این صنعت، اشتغال‌زایی فراوانی به همراه دارد و فرآورده‌های تولیدی آن قابل دسترس بوده، می‌تواند به‌دست مصرف‌کنندۀ واقعی برسد.

صنایع بالادستی در صنعت پتروشیمی مستقیماً به‌دست مصرف‌کننده نمی‌رسد که از آن جمله می‌توان به نفت خام اشاره کرد که قابل‌استفاده برای افراد عادی نیست ولی مشتقات آن مانند بنزین بیشتر و بهتر قابل‌استفاده است.

خوشبختانه صنعت پتروشیمی به این سمت حرکت می‌کند و پیشرفت‌هایی در این زمینه کسب کرده است و اقدامات بسیاری در این زمینه صورت گرفته و با مشکلاتی مانند تجهیزات و امکانات وارداتی روبه‌رو بوده است؛ اما با در نظر گرفتن حداقل‌ها پتروشیمی ایران توانسته روی پای خود بایستد و بخش عمده‌ای از تجهیزات خود را در کشور تأمین کند. البته این بدان معنا نیست که ما به کشورهای دیگر در تأمین برخی اقلام استراتژیک وابسته نباشیم. مشکل اصلی اینجاست که در این شرایط تحریم برخی اقلام را نمی‌توان وارد کرد و با دور زدن تحریم‌ها این مشکل در حال برطرف شدن است.

همۀ اینها در حالی است که ۲۴ فاز در عسلویه راه‌اندازی شده و تعدادی به خط تولید رسیده‌اند. خیلی از پتروشیمی‌ها در سایر نقاط کشور نیز فعال بوده و برخی دیگر به‌زودی به خط تولید و استفاده می‌رسد.

* مقام معظم رهبری تأکید کردند که از اقتصاد مبتنی بر نفت باید فاصله گرفت؛ به نظر شما این مهم چگونه امکان‌پذیر است؟

اقتصاد ایران به‌صورت سنتی و عرفی وابسته به نفت است و در حال حاضر حدود یک‌سوم منابع بودجه‌ای بر پایۀ نفت است. بنده شخصاً زمانی که بودجه به مجلس ارائه شد، در کمیسیون انرژی پیشنهاد دادم که از بخش هزینه‌ای که بر پایۀ نفت است، معاف کرده و درآمد آن را برای صندوق توسعۀ ملی در جهت اشتغال و تولید بفرستید. به این دلیل که احساس می‌کردم برای امسال درآمد نفتی منبع مطمئنی نباشد؛ اما این پیشنهاد در صحن به تصویب نرسید.

نگاهمان در آینده باید به سمتی پیش رود که از اقتصاد و بودجۀ وابسته به نفت فاصله بگیریم و با حرکت به سمت و سویی دیگر، وابستگی به نفت را کاهش دهیم. با توجه به شرایطی که در حال حاضر و یا در آینده ممکن است با آن مواجه باشیم عقل سلیم حکم می‌کند که خام‌فروشی نداشته باشیم. بهتر است مواد خام را به مشتقات آن تبدیل کرده تا اشتغال‌زایی، درآمد و سود بیشتری برای مردم و کشور ایجاد کنیم.

* در صادرات انرژی مانند برق و گاز چقدر می‌توانیم موفق باشیم؟

در تولید انرژی برق موفقیت‌هایی را به‌دست آورده‌ایم؛‌ اما در فصل تابستان که مصرف برق افزایش پیدا می‌کند با مشکل مواجهیم. البته با توجه به بارش‌هایی که در سال جاری داشتیم و منابع آبی پر شده، تولید برق بر پایۀ آب نسبت به سال‌های گذشته پیشرفت خوبی خواهد داشت.

در ارتباط با صادرات گاز کمی با مشکل روبه‌رو هستیم؛ بعضی از کشورها همکاری لازم را با ما نداشتند و با توجه به سرمایه‌گذاری که در این حوزه با کشورهای حوزۀ دریای خزر، پاکستان و تا حدودی ترکیه انجام شد، به‌دلیل اینکه این کشورها کمی تولید گاز دارند و تحت تأثیر سیاست آمریکا قرارگرفته‌اند، همراهی لازم را انجام ندادند. به‌دنبال آن هستیم با ارتباطات دیپلماتیک این مشکل را برطرف کنیم.

*به نظر شما شرکت‌های حفاری ایرانی چقدر می‌توانند در جهت صادرات تجربۀ حفاری چاه‌های نفت موفق باشند؟

پیش از انقلاب بیشترین کارشناسان خارجی در زمینه‌های مختلف و مخصوصاً در حفاری چاه‌های نفت داشتیم؛ اما در اختیار ما نبود و خوشبختانه کارشناسان و تجهیزات در حد بالایی متعلق به کشور جمهوری اسلامی ایران در حال فعالیت هستند و این قابل رقابت با بازارهای جهانی است و یک نمونۀ آن تلاش کارشناسان ایرانی در آفریقاست.

*به عنوان سؤال پایانی، بن‌بست‌هایی که بر سر راه تولید صنایع پتروشیمی قرار گرفته، چیست؟

تولیدات پتروشیمی بالاست و ما باید بیشتر به بازار فروش محصولات فکر کنیم. این بازار فروش دارای دو بخش داخلی و خارجی است و جهت رقابت در سطح دنیا بایستی به توسعۀ بازارها خارج از مرز دامن بزنیم و سعی کنیم تولیدات را در بازارهای جهانی ارائه دهیم. تحریم‌ها بر این موضوع کمی اثرگذار بوده و تلاش بر این است که این اثرها کاهش پیدا کند.